Günümüzde sağlık bilgisine ulaşmak hiç olmadığı kadar kolay.
Özellikle TikTok gibi kısa video platformları, milyonlarca kişiye tıbbi tavsiyeler, egzersiz önerileri ve yaşam tarzı ipuçları sunuyor.
Ancak bu içeriklerin ne kadar doğru olduğu sıkça tartışma konusu.
Bu durum, karpal tünel sendromu gibi sık görülen bir hastalıkta da dikkat çekici boyutlara ulaşıyor.
2024 yılında Healthcare (Basel) dergisinde yayımlanan Briggs ve arkadaşlarının çalışması, TikTok’taki karpal tünel egzersiz videolarının bilimsel doğruluğunu inceleyerek bu soruya objektif bir yanıt aradı.
TikTok Videoları Ne Kadar Güvenilir?
Araştırmacılar, “carpal tunnel exercises” etiketiyle TikTok’ta en çok izlenen 100 videoyu analiz etti.
Videoların içerik kalitesi, tıbbi doğruluğu ve bilimselliği DISCERN ve JAMA kriterlerine göre değerlendirildi.
Sonuçlar düşündürücüydü:
- Videoların yalnızca %20’si tıbbi olarak doğru ve kanıta dayalı bilgiler içeriyordu.
- Geriye kalan çoğu videoda bilimsel dayanağı olmayan veya eksik egzersiz önerileri yer alıyordu.
- Hekimler veya fizyoterapistler tarafından hazırlanmış videoların güvenilirlik puanı amatör içerik üreticilerinkine göre belirgin biçimde daha yüksekti.
- Bazı popüler videolar yanlış teknikler önererek bilek ağrısını artırma potansiyeline sahipti.
Araştırmanın sonucuna göre, sosyal medyada sağlık içeriklerine güvenmeden önce kaynağın uzman bir sağlık profesyoneli olup olmadığı mutlaka sorgulanmalı.
Egzersizler Faydalı Ama Kişiye Özel Olmalı
Karpal tünel sendromu, median sinirin el bileğinde sıkışmasıyla oluşur ve elde uyuşma, karıncalanma, ağrı ve güçsüzlük gibi belirtilerle kendini gösterir.
Bu durumda egzersiz tedavisi, sinir üzerindeki basıncı azaltmak ve el bileği hareketliliğini artırmak açısından önemlidir.
Ancak doğru egzersiz seçimi, hastalığın evresine, kişinin yaşı ve iş yüküne göre değişir.
Bu nedenle, sosyal medyada rastgele paylaşılan hareketleri uygulamak bazen faydadan çok zarara neden olabilir.
Uzmanlar, bu egzersizlerin fizyoterapist veya beyin cerrahı tarafından değerlendirilip kişiye özel planlanması gerektiğini vurgulamaktadır.
Sosyal Medyada Sağlık Bilgisi Tüketirken Nelere Dikkat Etmeli?
- Kaynağı kontrol edin: İçeriği paylaşan kişi hekim, fizyoterapist veya sağlık profesyoneli mi?
- Kaynak belirtilmiş mi?: Videoda bilimsel dayanak veya referans var mı?
- Aşırı iddialardan kaçının: “Kesin çözüm”, “ameliyatsız mucize tedavi” gibi ifadeler genellikle bilim dışıdır.
- Kendi vücudunuzu dinleyin: Ağrı, uyuşma veya rahatsızlık hissederseniz egzersizi durdurun.
Doğru bilgiye ulaşmanın en güvenli yolu, doktorunuzla birebir iletişim kurmaktır.
Briggs ve arkadaşlarının 2024 yılında yaptığı araştırma, sosyal medyada paylaşılan karpal tünel sendromu egzersizlerinin büyük kısmının tıbbi açıdan güvenilir olmadığını göstermiştir.
TikTok gibi platformlar farkındalık oluşturabilir; ancak tedavi ve egzersiz planlaması konusunda profesyonel görüşün yerini tutamaz.
El ve bilek ağrılarınız varsa, doğru teşhis ve kişisel egzersiz programı için bir uzmana başvurmak en doğru adım olacaktır.
Unutmayın: Sağlık videoları fikir verebilir, ama tedavi planı her zaman bireye özeldir.
